langngheducdong.vn - cuốn thư câu đối đồng đỏ dày 1.2ly chữ mạ vàng 24K
5 Tháng Một, 2018 By Thành Nguyễn Văn Off

Ý nghĩa hoành phi câu đối trong văn hóa tâm linh người Việt

I. Nguồn gốc xuất hiện của Hoành Phi, Cuốn Thư Câu Đối

Treo Hoành Phi Câu Đối, Cuốn Thư Câu Đối trong thờ cúng gia tiên, dòng họ là nét đẹp truyền thống lâu đời của cha ông ta. Nhìn vào bàn thờ gia tiên, có thể thấy được gia phong của một gia đình người Việt, là chuẩn mực về một lối sống truyền thống.

Xưa kia, mỗi khi một gia đình nào có việc trọng đại như: vinh quy bái tổ, chúc thọ thày mẹ, mừng tân gia… mọi người lại đến tặng nhau đôi câu đối, nếu mà sang hơn nữa thì tặng cả bức hoành phi. Bức Hoành Phi thường được bố cục theo hình chữ nhật treo trên xà ngang, gian giữa, ở phía trên câu đối, ngăn cách không gian bên ngoài với khu vực thờ cúng. Nhà nào giàu có thì thường sơn son thếp vàng, nếu không đủ điều kiện thì thếp bạc, nghèo hơn nữa thì cũng nhờ thày đồ viết cho mấy chữ, kính cẩn treo trên bàn thờ để tỏ lòng thành với ông bà, tổ tiên.

Thú chơi hoành phi câu đối qua hàng ngàn năm đã vượt lên thói thường, trở thành nét văn hóa riêng, rất đặc trưng của cả một dân tộc Việt Nam. Ngày nay, người biết đọc, biết viết hoành phi câu đối không nhiều, có lẽ đây là hệ lụy từ việc cách tân và chiến tranh liên miên của dân tộc ta. Phần lớn trong số họ là những người biết viết chữ Hán, chữ Nôm từ thế kỷ trước, còn lại là một số ít người trẻ tuổi yêu chữ mà trở thành nhà Nho.

Thường thì Hoành Phi Câu Đối đi cùng với một diềm trang trí kết nối giữa hai cây cột ở gian giữa ngôi nhà cổ, phần này được gọi là Cửa Võng. Cửa Võng được đục trạm khéo léo với các hoa văn họa tiết khác nhau từ hoa lá, cây cỏ, linh vật rồng phượng…

langngheducdong.vn - cuốn thư câu đối đồng đỏ dày 1.2ly chữ mạ vàng 24K

langngheducdong.vn – cuốn thư câu đối đồng đỏ dày 1.2ly chữ mạ vàng 24K

Bài trí hoành phi câu đối, cửa võng cho nhà thờ họ

Trong phòng thờ cúng gia tiên của mỗi gia đình người Việt đều dành một không gian trang trọng nhất để treo những bức hoành phi câu đối. Đây là nét văn hóa đặc sắc trong đời sống tâm linh của người Việt từ xưa đến nay.

langngheducdong.vn - bát hương đồng, bán bát hương đồng, bát hương đồng mẫu song long chầu nguyệt

langngheducdong.vn – bát hương đồng, bán bát hương đồng, bát hương đồng mẫu song long chầu nguyệt

Bộ cuốn thư câu đối bằng đồng

Thời xưa, những bức hoành phi câu đối, cuốn thư câu đối được sơn son thếp vàng, sơn đen chữ đỏ hoặc vàng hay chữ khảm gỗ xà cừ, ngày nay chất liệu đồng đã dần thay thế vì tính ưu việt của nó như có độ bền cao hơn, chạm khắc hoa văn tinh xảo hơn.

* Ý nghĩa bức hoành phi

langngheducdong.vn - đại tự, cuốn thư, câu đối, bộ đồ thờ cúng bằng đồng, bán đồ thờ

langngheducdong.vn – đại tự, cuốn thư, câu đối, bộ đồ thờ cúng bằng đồng, bán đồ thờ

 

Bức hoành phi Đức- Lưu- Quang

Chữ viết trên hoành phi đều mang ý nghĩa  tỏ lòng tôn kính của con cháu đối với tổ tiên, ca tụng công đức của tổ tiên, ghi lại những lời răn dạy con cháu, hoặc thể hiện ước nguyện cầu mong sự bình an, thái bình.

Một số câu đề trên bức hoành phi thờ cúng tổ tiên như  :

+ Đức Lưu Quang ( Đức độ sáng mãi )

+ Phụng Tổ Đường ( phụng thờ tiên tổ)

+ Mộc Bản Thủy Nguyên ( cây có gốc, nước có nguồn)

+ Vạn Cổ Anh Linh ( muôn thuở linh thiêng)

+ Ẩm Hà Tư Nguyên ( uống nước nhớ nguồn )

+ Quang Tiền Thùy Hậu ( gương sáng người trước, để phúc người sau)

+ Tổ Củng Tôn Bồn ( Tổ tiên gây dựng, con cháu đắp bồi)…

langngheducdong.vn -bộ đồ thờ cúng đồng vàng, đỉnh đồng, hạc đồng, đại tự câu đối

langngheducdong.vn -bộ đồ thờ cúng đồng vàng, đỉnh đồng, hạc đồng, đại tự câu đối

Bức hoành phi Phụng- Tổ- Đường

* Ý nghĩa của đôi câu đối

Ở hai cột phía trước bàn thờ hoặc trên tường có treo mỗi bên một câu đối. Cũng như bức hoành phi ,ngoài dùng để trang trí, câu đối còn ghi lại những lời dạy về giá trị đạo đức truyền thống của tổ tiên, ca ngợi công đức của dòng họ gia tộc hoặc cầu mong thái bình, thịnh vượng.

 

langngheducdong.vn - cuốn thư, câu đối, đại tự, hoahf phi, đồ thờ cúng bằng đồng, đồ đồng thờ cúng, bộ đồ thờ

langngheducdong.vn – cuốn thư, câu đối, đại tự, hoahf phi, đồ thờ cúng bằng đồng, đồ đồng thờ cúng, bộ đồ thờ

 

Câu đối bằng đồng

Một số mẫu câu đối hay và ý nghĩa :

Tổ công tông đức thiên niên thịnh

Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh

———————————-

Phúc sinh phú quý gia đình thịnh

Lộc tiến vinh hoa tử tôn hưng

———————————-

Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh

Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh

————————————

Tiên tổ thiên niên phù hậu duệ

Tử tôn hậu thế vọng tiền nhân…

 

 

– Được treo ở những nơi tôn nghiêm, hoành phi – câu đối luôn đi đồng bộ và là một chỉnh thể trong lối chơi chữ được nhiều người ưa chuộng.  Hoành phi câu đối vừa mang tính chất nghi lễ, vừa có giá trị về nghệ thuật.. Trong thuật phong thủy thì việc treo hoành phi câu đối trong nhà cũng mang đến cho gia chủ nhiều niềm vui và may mắn.

langngheducdong.vn - bộ đại tự đồng vàng nền đen đồng dầy 0.6ly, kích thước 60x155cm

langngheducdong.vn – bộ đại tự đồng vàng nền đen đồng dầy 0.6ly, kích thước 60x155cm

Bộ cuốn thư câu đối mai hoa rồng được chạm trổ đầy tinh xảo

Những năm gần đây, nhiều đình, chùa, đền, miếu, nhà thờ của các dòng họ được trùng tu, tôn tạo hoặc xây mới ngày càng nhiều. Ngoài các hạng mục xây dựng thì  không thể thiếu hoành phi, câu đối, với ý nghĩa góp phần làm trang trọng hơn không gian thờ cúng.